“Ik dacht altijd dat ik zwak was en dat ik me aanstelde"

Jildau komt gejaagd binnen. Ze lacht vriendelijk, maar in haar ogen zie ik de vermoeidheid. Ze vertelt dat ze ’s ochtends al uitgeput is voordat haar werkdag begint. Dat ze wakker wordt met een vol hoofd, zich irriteert aan de geluiden van de buren, haar kleren drie keer wisselt omdat ze niet lekker zitten, en soms het liefst de hele dag niemand om zich heen wil.

Toch werkt ze met mensen. Ze wordt gewaardeerd, is betrokken, voelt haarscherp aan wat haar collega’s nodig hebben. Maar zodra ze thuiskomt, is de rek eruit. Haar kinderen zijn te druk en te veel, ze loopt te mopperen op haar partner dat het huis een puinhoop is en iedereen wil iets van haar, terwijl zij alleen maar stilte wil.

Ze snapt zichzelf soms niet. Het ene moment is ze zorgzaam, empathisch en gezellig. Het andere moment snauwt ze, huilt ze en wil ze het liefst onder de dekens verdwijnen. Lang dacht ze dat het aan haar lag. Te weinig zelfdiscipline. Te zwak. Te emotioneel. Te veel. Tot ze hoorde over hooggevoeligheid. Toen vielen er puzzelstukjes op hun plek.

Hooggevoeligheid beter begrijpen

Hooggevoeligheid (ook wel hoogsensitiviteit genoemd) is geen stoornis of ziekte, maar een aangeboren eigenschap. Ongeveer twintig procent van de bevolking is hoogsensitief. Dat betekent dat je zenuwstelsel gevoeliger reageert op prikkels en dat je dieper binnengekomen informatie verwerkt dan gemiddeld.

Psycholoog Janneke van Olphen, bedenker van de term Hooggevoelig & Strong-willed, vergelijkt hooggevoeligheid met een versterker: alles in je omgeving — én in jezelf — staat harder. Je neemt prikkels sterker waar, beleeft ze intenser en je systeem verwerkt ze grondiger. Een andere metafoor die zij gebruikt, is die van het verteringsstelsel van een koe. Net zoals voedsel via vier magen steeds opnieuw wordt herkauwd en verder afgebroken, zo “herkauwen” hooggevoelige mensen hun ervaringen.

Het brein associeert, legt verbanden en haalt veel meer informatie uit een gebeurtenis dan gemiddeld. Dit beeld wordt ook ondersteund door wetenschappelijk onderzoek. Hersenscans laten zien dat hoogsensitieve personen meer hersengebieden actief hebben bij het verwerken van prikkels. Ze nemen subtiele signalen waar, ervaren emoties sterker, voelen zich vaak nauw verbonden met dieren, en hebben meer oog voor hun omgeving. Dat maakt hen creatief, empathisch en zorgzaam — maar ook gevoeliger voor overbelasting en burn-out.

Als het te veel wordt

Juist omdat je zoveel waarneemt en verwerkt, kan je systeem soms overlopen. Wanneer de spanning te hoog oploopt, gebeurt er iets in je hersenen: het reptielenbrein neemt de controle over van het mensenbrein en het zoogdierenbrein. Op dat moment is iemand niet meer bereikbaar voor redeneren of regels. Het lichaam schiet in de overlevingsstand.

Dat kan zich uiten in boosheid of strijd (fight), in wegvluchten of vermijden (flight), in verstijven en niets meer kunnen (freeze), of in jezelf zo aanpassen, met pleasegedrag, dat je jezelf kwijtraakt (fawn). Het zijn automatische overlevingsreacties — geen bewuste keuzes.

De kracht van hooggevoeligheid

Toch is hooggevoeligheid veel meer dan een kwetsbaarheid. Dezelfde gevoeligheid die je zo intens kan uitputten, geeft je óók prachtige kwaliteiten. Je voelt feilloos aan wat er in een ruimte speelt, hebt een groot inlevingsvermogen, denkt snel en legt verbanden die anderen missen. Je hebt oog voor details, geniet intens van kunst, muziek of natuur en voelt je prettig als er harmonie om je heen is. Je rechtvaardigheidsgevoel maakt dat je opkomt voor jezelf én voor anderen.

En dat is niet alleen waardevol voor de mensen om je heen — het is juist ook waardevol voor jouzelf. Je merkt eerder of iets goed voelt, maakt daardoor keuzes die beter bij je passen, en je relaties zijn vaak dieper en betekenisvoller. Je geniet intenser van kleine dingen en ervaart vaker echte dankbaarheid. En omdat je sneller voelt wanneer iets niet klopt, kun je beter je grenzen bewaken.

Soms gaat die gevoeligheid samen met een bovengemiddeld sterke wil. Dan komt er vuur bij: enthousiasme, leergierigheid, energie en een sterke behoefte aan autonomie. Dat kan stormachtig zijn, maar ook prachtig: diep voelen en tegelijk een sterke wilskracht hebben, geeft je vindingrijkheid, creativiteit en een enorme innerlijke kracht.

Hooggevoeligheid kan, als je leert luisteren naar jezelf, een enorme krachtbron zijn. Het geeft je een rijker, bewuster en intenser leven.

Tot slot

Herken jij jezelf in Jildau? In de vermoeidheid, de wisselende energie, de intensiteit van je beleving? Weet dan dat er niets mis is met jou. Hooggevoeligheid vraagt alleen om een andere manier van omgaan met jezelf.

Wil je ontdekken wat ik voor jou kan betekenen? Samen ontdekken we hoe jij leert omgaan met je hoogsensitiviteit door juist jouw kwaliteiten in te zetten. Dankzij de methode van de Innerlijke Familie leer je hoe jij in elkaar zit, komen er inzichten en vallen er kwartjes.

Je bent welkom in mijn praktijk voor een eerste gesprek.

Sinds 2023 is Veerkracht (Kinder)Therapie gecertificeerd Specialist Hooggevoelig en Sterke Wil. Vanuit mijn praktijk begeleid ik hooggevoelige volwassenen, ouders en kinderen.

Voor meer informatie kunt u hier contact met mij opnemen. Het intakegesprek is gratis en geheel vrijblijvend.